Նարնջագույն թաց կտուրները ամեն առավոտ ժպտում են: Երկնքի վարդագույնը, խառնվելով կտուրների գույնին, երազանքի է նմանվում: Փողոցներն ու հուշարձանները մաքրող մարդիկ զառանցում են, թրև գալիս փողոցներով, անում իրենց գործը ու չեն խանգարում և ոչ ոքի: Մարդիկ գնում ու գալիս են: Անցնում են աննշան՝ չնկատելով միմյանց կամ չուզենալով նկատել:
Մենք բոլորս կտուրների զոհերն ենք:
Միայն թե չասեք, որ երբևէ չեք բարձրացել կտուր կամ գոնե չեք երազել: Չեմ հավատա:
Փողոցներն ու կտուրները դեռ շարունակում են ժպտալ: Չէ՛, չհարցնեք՝ ինչու: Միանգամից ասեմ, նրանք ժպտում են, որովհետև նրանք մարդկանց են նայում: Նրանք սովորել են մարդկանց ծանրությանը, նրանց ոտքերի ռիթմին ու երաժշտությանը: Իսկ մե՞նք:
- Հը՞, ո՞նց ես:
- Նույնը, վատ: Դու՞ ոնց ես:
- Վատ: Հավեսա՞, չէ՞:
- Շատ: Ավելի հավես մեկ էլ համալսարան ընդունվելուց էր: Ես ուզում էի Գեղարվեստի ակադեմիա, ես գույներ էի ուզում, ես ազատություն էի ուզում: Իսկ հիմա ես միջազգային հարաբերությունների ուսանող եմ: Անգույն եմ ու անազատ:
- Գիտե՞ս քո նմանների հետ ինչիա բարդ:
- Ե՞վ:
- Դուք ամեն ինչից պատմություն եք սարքում: Դու տեսնում ես սովորական խոտը, բայց դրանից մի ամբողջ պատմություն սարքում: Նույնիսկ էս չորուցամաք կտուրները, դրանց վրայի ագռավներն ու ճայերն են քեզ հետաքրքրում:
- Իսկ դու՞ք:
- Մենք ի՞նչ: Ինձ ագռավներն ու ճայերը երբեք չեն հետաքրքրել: Ավելին ասեմ՝ ես նրանցից պարզապես վախենում եմ:
- Տեսնում ես, դա էլ ձեր սխալը: Իհարկե, ես իրավունք չունեմ ասելու, թե ով է ճիշտ, ով սխալ: Բայց մեր «բարի» զրույցը ինձ հնարավորություն տալիս է ասելու՝ ինչ եմ մտածում:
- Ասա, ասա: Էդ ե՞րբ չես ասել ուզածդ, որ հիմա էլ չես խոսում:
- Ասում եմ:
Քոպեսների խնդիրը դուք եք: Դուք մակերեսային եք: Ձեր կյանքը առաջ չի գնում, դուք դոփում եք տեղում: Դուք խոսում եք ուրիշների մասին, բայց ուրիշները պիտի ձեզնից խոսեն: Դուք, հասկանու՞մ ես, դուք: Դուք ձեր եսն եք, դուք դուք եք: Բայց դուք մի մեծագույն թերություն ունեք: Ձեզնից էն կողմ, էս կողմ, կապ չունի: Ձեզնից շատ հեռու ու ձեզ շատ մոտ մարդիկ են, իրենց երազանքները, կտուրներն ու ճայերը:
- Հեհե, կտուրները:
- Հա՛, կտուրները: Իրենք, որ տեսնում են ինձ, քեզ, բոլորին:
իրենք կյանք են:
Իրենք երկնքի պես մի բան են: Տեսնում են ամեն ինչ, բայց լռում:
Երևի խելոք մարդիկ էլ են տենց: Կամ, միգուցե շատ դեպքերում պետք չի լռել, եսիմ:
Իրենք լռում են, որովհետև մենք իրենց հետ չենք խոսում:
Կտուրները մեր գաղտնի կյանքն են: Էն կյանքը, որը մենք չենք տեսնում, բայց կա, հա՛, կա: Կա. մեզնից ավել, մեզնից թաքուն ու մեր մասին:
............................................................................................................................................................
Կտուրները մենք ենք, որ չենք երևում:
Նարնջագույն կտուրները մեր երազանքներն են:
Մարդիկ տարբեր են՝ երազանքներով ու աներազանք:
Մարդիկ էն ամենն են, ինչ իրենք ուզում են տեսնել:
- Հը՞, ո՞նց ես:
- Նույնը, վատ: Դու՞ ոնց ես:
- Վատ: Հավեսա՞, չէ՞:
- Շատ: Ավելի հավես մեկ էլ համալսարան ընդունվելուց էր: Ես ուզում էի Գեղարվեստի ակադեմիա, ես գույներ էի ուզում, ես ազատություն էի ուզում: Իսկ հիմա ես միջազգային հարաբերությունների ուսանող եմ: Անգույն եմ ու անազատ:
- Գիտե՞ս քո նմանների հետ ինչիա բարդ:
- Ե՞վ:
- Դուք ամեն ինչից պատմություն եք սարքում: Դու տեսնում ես սովորական խոտը, բայց դրանից մի ամբողջ պատմություն սարքում: Նույնիսկ էս չորուցամաք կտուրները, դրանց վրայի ագռավներն ու ճայերն են քեզ հետաքրքրում:
- Իսկ դու՞ք:
- Մենք ի՞նչ: Ինձ ագռավներն ու ճայերը երբեք չեն հետաքրքրել: Ավելին ասեմ՝ ես նրանցից պարզապես վախենում եմ:
- Տեսնում ես, դա էլ ձեր սխալը: Իհարկե, ես իրավունք չունեմ ասելու, թե ով է ճիշտ, ով սխալ: Բայց մեր «բարի» զրույցը ինձ հնարավորություն տալիս է ասելու՝ ինչ եմ մտածում:
- Ասա, ասա: Էդ ե՞րբ չես ասել ուզածդ, որ հիմա էլ չես խոսում:
- Ասում եմ:
Քոպեսների խնդիրը դուք եք: Դուք մակերեսային եք: Ձեր կյանքը առաջ չի գնում, դուք դոփում եք տեղում: Դուք խոսում եք ուրիշների մասին, բայց ուրիշները պիտի ձեզնից խոսեն: Դուք, հասկանու՞մ ես, դուք: Դուք ձեր եսն եք, դուք դուք եք: Բայց դուք մի մեծագույն թերություն ունեք: Ձեզնից էն կողմ, էս կողմ, կապ չունի: Ձեզնից շատ հեռու ու ձեզ շատ մոտ մարդիկ են, իրենց երազանքները, կտուրներն ու ճայերը:
- Հեհե, կտուրները:
- Հա՛, կտուրները: Իրենք, որ տեսնում են ինձ, քեզ, բոլորին:
իրենք կյանք են:
Իրենք երկնքի պես մի բան են: Տեսնում են ամեն ինչ, բայց լռում:
Երևի խելոք մարդիկ էլ են տենց: Կամ, միգուցե շատ դեպքերում պետք չի լռել, եսիմ:
Իրենք լռում են, որովհետև մենք իրենց հետ չենք խոսում:
Կտուրները մեր գաղտնի կյանքն են: Էն կյանքը, որը մենք չենք տեսնում, բայց կա, հա՛, կա: Կա. մեզնից ավել, մեզնից թաքուն ու մեր մասին:
............................................................................................................................................................